QUESTION PAPERS OF PRAVESHA , PARICHAYA , SIKSHA AND KOVIDA

GOOD NEWS BHASHA BHODANA VARGA - MARCH 25 ,26,27 -2016

To know place in Google Maps please click here.

You can also login to our trail based  website

Good opportunity for Samskrit learners...

Namaskaraha Sarvebhyo. 

Six months SAMSKRITAM

POSTAL COACHING is available in Telugu medium.

Address: 

Samskrita Bharati,

4-2-72, Badichoudi, Koti, Sultanbazar, Koti, Hyderabad.

Ph: 9491869417,

9440557722,

040 24750333.

Please forward this message to one and all.

Dhanyavadaha.

PRAVESHA AND PARICHAYA EXAMS (which was conducted on 28th feb 2016)

Parichaya Question paper feb 2016 (hindi)

संस्कृतभारती - तेलङ्गाणाराज्यम्

“ परिचय ” प्रश्नपत्रम्-फिरवरी 2016

समयः - घण्टात्रयम्                                  अङ्काः-१००   

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

I.    अ. किन्हीं दो कथनों की हिन्दी में व्याख्या कीजिए ।                       2x1=2

1. आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः ।
2. गृहीत इव केशेषु मृत्युना धर्ममचरेत् ।
3. अल्पाक्षररमणीयं यः कथयति निश्चितं स खलु वाग्मी ।

2.        निम्नलिखित श्लोकों में से किन्हीं दो क हिन्दी में अन्वयात्मक अर्थ व सारांश लिखिए .2x5=10

1. स सत्यवचनाद्राजा धर्मपाशेन संयतः ।

विवासयामास सुतं रामं दशरथः प्रियम् ।।

2. तं व्रजन्तं प्रियो भ्राता लक्ष्मणोSनुजगाम ह ।

     स्नेहाद्विनयसम्पन्नः सुमित्रानन्दवर्धनः ।।             

3. रामोSपि परमोदारः सुमुखः सुमहायशाः ।

न चैच्छत् पितुरादेशात् राज्यं रामो महाबलः ।।

    इ. निम्नलिखित श्लोक का अर्थ लिखिए.                                        1x2=2

1. अहं च त्वं राजेन्द्र लोकनाथौ उभावपि ।

      बहुव्रीहिरहं राजन्! षष्ठीतत्परुषो भवान् ।।

2. पानीयं पातुमिच्छामि त्वत्तः कमललोचने ! ।

यदि दास्यसि नेच्छामि नो दास्यसि पिबाम्यहम् ।।

   ई. निम्नलिखित चाटुश्लोक का हिन्दी में अर्थ लिखिए.                1x2=2

1. क्षालयामि तव पादपङ्कजं नाथ!  दारुदृषदोः किमन्तरम् ।

मानुषीकरणचूर्णमस्ति ते पादयोरिति कथा प्रथीयसी ।।

2. वने चरामो वसु चाहरामः नदीस्तरामो न भयं स्मरामः ।

इतीरयन्तोSपि वने किराताः मुक्तिं गता रामपदानुषङ्गात् ।।

II. अ. हिन्दी में व्याख्या द्वारा इन सभाषितों का अर्थ स्पष्ट कीजिए.             2x2=4

1. अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं दशनविहीनं जातं तुण्डम्।

  वृद्धो याति गृहीत्वा दण्डं तदपि न मुञ्चत्या्शापिण्डम् ।।

2. पापान्निवारयति योजयते हिताय

गुह्यं निगूहति गुणान् प्रकटीकरोति ।

आपदगतं च न जहाति ददाति काले

सन्मित्रलक्षणमिदं प्रवदन्ति सन्तः ।।

3. आशायाः ये दासास्ते दासास्सर्वलोकस्य

आशा येषां दासी तेषां दासायते लोकः ॥

आ. निम्नलिखित में से किन्हीं चार की सन्दर्भ हिन्दी में व्याख्या कीजिए. 4x3=12

1.    पुनः सर्वेषां पुरतः अहं शुद्धा इति सीता कथयतु

2.    चतुर्दशकोटिपरिमितं सुवर्णं दीयताम् ।

3.    राजकुमार! कीर्तिः एव मुख्या । अहम् एकः शतक्रतुः इति प्रसिद्धः ।

4.    रावणवधार्थं दशरथस्य पुत्रो भविष्यामि ।

5.    मम नामधेयं ‘कुम्भोदरः’ इति ।

6.    अहमपि शिवपूजकः । शिवः गौरवार्हः ।

इ.    किन्हीं १०प्रस्नों के संस्क्रृ में उत्तर लिखिए.            10x1=10

1. इन्द्रः कं वरं दत्तवान् ?           
2. नृपः दूरात् कं शब्दं श्रुतवान् ?      
3. तव्यत् प्रत्ययम् उपयुज्य उदाहरणद्वयं लिखत ।      
4. कुशः देवलोके केन सह युद्धं कृतवान् ?         
5. रघुः किं कर्तुं सङ्कल्पितवान् ?       
6. दशरथः किमर्थं देवलोकं गतवान् ?   
7.   रामः जनकराज्यस्य सभायां किं कृतवान्?
8.   श्रीरामः कं यागं कृतवान् ?
9.   कौत्सः कस्य शिष्यः ?
10. सुदर्शनस्य पुत्रः कः?
11. अवदः इत्यस्य कः पुरुषः?
12. इन्दुमत्याः स्वयंवरार्थं के के आगताः?

3. अ. निम्नलिखित को मिलाइए ।    4x2=8

1.परम + औत्सुक्यम्     

2. मास्तु + अधुना     

3. गृहे + अहम्  

4. सर्वे +अपि                                                  

5. दीपस्य + उपरि     

 6. नरौ + उदारौ    

 7. न + एनम्  

8. सवितुः  + इदम्

आ. निम्नलिखत को अलग-अलग कीजिए.                    4x1=4

            1. देवा इति       

2.  नायकः        

3.  विष्णवे   

4. तावेकदा

5. वनौषधिः       

6.  एतेSपि          

7. दीपेष्वपि   

8. पश्यन्त्यत्र

इ. निम्नलिखित को कर्तृवाच्य में परिवर्तित कीजिए.    4x1=4

उदा- तैः फलानि आनेतव्यानि ।    ते फलानि आनयेयुः ।

1. तेन वृक्षः दृष्टः।              4. छात्रैः नाटकानि अभिनीतानि ।

2. भवत्या नाटकं द्रष्टव्यम् ।                 5. मनुष्येण विवेकः प्राप्तव्यः ।

3. आरक्षकेण चोरः ताडनीयः ।          6. नारदेन अमृतं पातव्यम् ।

IV.अ. किन्हीं पाञ्च का अपने संस्कृत वाक्यों में प्रयोग कीजिए.5x1=5

       1.कश्चित्     2. वदेम     3. गीतवन्तः  4. स्मरेः      5. अवसाम      6. वन्द्ये

आ. कोष्ठक में निर्दिष्ट संख्या के समुचित प्रयोग से रिक्तस्थानों की पूर्ति कीजिए.          4x1=4     

           उदाहरण  - (5) पञ्चसु पाण्डवेषु धर्मराजः ज्येष्ठः ।

1. मम गृहे (4).......................आसन्दाः वर्तन्ते ।
2. रामस्य (2)..........................पुत्रौ स्तः ।
3. शिक्षकः..................(3) बालकान् पाठितवान् ।
4. छात्राः ................... (4)शिक्षिकाभिः सह प्रयोगशालां  गच्छन्ति ।
5. मम प्रतिदिनं (100)...................कार्याणि सन्ति ।

इ. निन्मलिखित को आपस में मिलाइए .                    7x1=7

    अ                आ

1.     कफः               अ) दर्शनम्

2.     गृहस्थ             आ) प्राणः

3.     उदानः             इ) आश्रमः

4.     योग                ई) वर्णः

5.     पाटलः             उ) दोषः

6.  खादित्वा            ऊ) यण्सन्धिः

7.     प्रत्येकम्         ऋ) क्त्वान्तः

ई. निम्नलिखित के हिन्दी मे अर्थ लिखिए .                    6x½=3

1. पाटलः    2. ननान्दा    3. उपमार्गः    4. चिक्रोडः    5. श्मश्रु    6. कनीनिका

उ. निम्नलिखित के संस्कृत पद लिखिए.                6x½=3

   1. पूरी    2. कबूतर    3. साइकिल   4. अंगूठी    5. भालू   6.सांभर   

V. अ.कोष्ठक में निर्दिष्ट शब्दौं के अनुसर वाक्यों का निर्माण कीजिए .    4x1=4

उदा – मानवः – धर्मः – पाल् (कर्तरि)         -    मानवः धर्मं पालयेत् ।

                दुष्टः – अधर्मः – त्यज् (कर्मणि)          -    दुष्टेन अधर्मः त्यक्तव्यः ।

1. शिक्षकः – सुधाखण्डः – क्षिप्(कर्मणि )   -     ------------------------

2. मञ्जुनाथः – पाकः – कृ     (कर्तरि)         -    ------------------------   

3. क्षुरकः – क्षुरपत्रं – नी     ( कर्मणि )      -    ------------------------     

4. नागराजः – संस्कृतम् – पठ् (कर्तरि )       -    ------------------------

5. सौचिकः – वस्त्रं – कर्त     ( कर्मणि )      -    ------------------------    

6. गायिका – भक्तिगीतं – गाय् ( कर्तरि )        -    ------------------------

आ. विशेष्य को ध्यान में रखते हुए समुचित विशेषण से रिक्तस्थानों की पूर्ति कीजिए.5x1=5

                 उदा - महराजः विनीतान् सेवकान् इच्छति । (विनीत)

1. शिक्षकः ....................(विनयशील) छात्राय संस्कृतपुस्तकं यच्छति।
2. जनाः................(शुद्धं) जलम् पिबन्ति ।
3. ...............(स्थूल) महाकायौ मल्लयुद्धं कुरुतः ।
4. ....................(सद्गुणशील) पुरुषस्य नाम श्रीरामः ।
5. ..................(विशाल) ग्रामे कूपाः मन्दिराणि, ग्रन्थालयाः च दृश्यन्ते।
6. मम सोदरी..................(हरितवर्ण) शाटिकां धर्तुम् इच्छति ।

VI. अ. संस्कृत में अनुवाद कीजिए.                        5x1=5

    1. विकसित कमल से श्रीहरि की पूजा करेंगें ।   

    2. शाम को वर्षा होगा।

    3. शङ्कराचार्य ने चार वेदों को  पढा ।.    

    4. वो गाना गाएगी।.

    5. काशिक्षत्र मुझ से देखा हुआ हैं ।

इ. हिन्दी में अनुवाद कीजिए.                            6x1=6

1. कविना श्लोकः लिखितः ।
2. क्रीडाकारैः क्रीडाक्षेत्रे विविधक्रीडाः अक्रीड्यन्त ।
3. भगिनी बालान् अपश्यत् ।   
4. सा गीतानि श्रुतवती ।       
5. प्राचार्यः सर्वदा सूचनाः यच्छति ।
6. कश्चित् वानरः मम गृहस्य उपरि कूर्दितवान् ।    

------------------------------------------------------------------------------------------

॥शुभं भूयात्॥